4 Boyutlu Radyoterapi

4D Radyoterapi Nedir?

4D radyoterapi, kanser tedavisinde radyasyonun hedefe en hassas şekilde yönlendirilmesini sağlayan bir yöntemdir. "4D" terimi, tümörün üç boyutlu yapısına ek olarak zaman faktörünü de içerir. Özellikle akciğer kanseri gibi organların hareket ettiği durumlarda (örneğin nefes alıp verirken) tümörün yer değiştirdiği göz önünde bulundurulur. Radyoterapi sırasında bu hareketler izlenir ve tedavi sırasında tümörün her anki konumuna göre radyasyonun hassas bir şekilde yönlendirilmesi sağlanır. Böylece sağlıklı dokulara verilen zarar en aza indirgenir ve tümöre daha yüksek doğrulukla odaklanılır.

Hangi Akciğer Kanserlerinde "Nokta Atış Radyoterapi" Uygundur?

"Nokta atış radyoterapi" genellikle aşağıdaki akciğer kanseri türlerinde ve durumlarında uygundur:

1. Erken Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri (KHDAK): Bu kanser türünde, tümör küçükse ve cerrahi müdahale yapılamıyorsa veya hasta cerrahiyi tercih etmiyorsa nokta atış radyoterapi etkili bir alternatif olabilir.
2. Hareketli Tümörler: Özellikle nefes alıp verme sırasında hareket eden tümörler (örn. akciğer, karaciğer gibi) için uygundur. 4D radyoterapi bu tümörlerin yer değiştirmesini takip ederek tedavi sırasında en doğru noktaya radyasyonu yönlendirebilir.
3. Cerrahiye Uygun Olmayan Hastalar: Cerrahi müdahalenin riskli olduğu veya tümörün yerleşiminden dolayı cerrahinin mümkün olmadığı durumlarda bu yöntem kullanılır.
4. Kritik Organlara Yakın Tümörler: Kalp, omurilik gibi hassas organlara yakın olan tümörlerde sağlıklı dokuları koruyarak tedavi uygulamak için ideal bir yöntemdir.

Uygulama Nasıl Yapılır?

4D radyoterapi tedavisi, öncelikle detaylı bir planlama süreciyle başlar:

1. Simülasyon ve Görüntüleme: Tedavi öncesi hastanın tümör bölgesi CT (bilgisayarlı tomografi) taramaları ile görüntülenir ve tümörün nefes alıp verme sırasında nasıl hareket ettiği belirlenir.
2. Tedavi Planlaması: Radyasyon onkoloğu, bu görüntüler doğrultusunda hastaya özel bir tedavi planı hazırlar. Tümörün hareketine göre radyasyonun hangi açılardan ve ne dozda uygulanacağı belirlenir.
3. Tedavi Uygulaması: Tedavi esnasında hasta sabit bir pozisyonda tutulur ve 4D radyoterapi cihazı, tümörün hareketini sürekli takip ederek radyasyon ışınlarını doğru noktaya yönlendirir. Tedavi sırasında hasta nefes alıp verirken bile ışınlar tümöre odaklanır.

Tedavi Seansları Ne Kadar Sürer?

Tedavi süresi, tümörün boyutu, yeri ve hastanın genel durumuna göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak:

• Bir Seansın Süresi: 15-30 dakika arasında değişir.
• Seans Sayısı: Çoğu durumda tedavi haftada 5 gün uygulanır ve toplamda 1-5 hafta sürebilir. Genellikle 25-35 seanslık bir tedavi planı oluşturulur.
• Hipofraksiyone Tedavi: Bazı durumlarda, daha yüksek dozlar uygulanarak daha az seansla tedavi tamamlanabilir. Bu, hastanın genel durumuna ve tümörün özelliklerine bağlıdır.